Perú suyu umalliqkunam qayna punchawmanta pacha Ubinas nina urqu kawsarimusqanhawa ñakariypi churarunku llumpa llumpayta qusñitawan uchpata wischumusqanrayku.
Ubinas, nina urqum achkanpi uchpatawan rupaq rumikunata, chaynallataq achkapi qusñi huqarikuqta wischuchkan 5500 m nina urqumanta wichayman, hanaq pachaman puririqhina. Kaytam willakamun Instituto Geofísico del Perú nisqan.
Kay ripuq quyllurchaw 5 punchaw anta sitwa killa, 2023 watapim, Perú suyu umalliqkuna ñakariypi churarunku Ubinas llaqtata, chaynallataq muyuriqnin llaqtakunatapas, kay nina urqu Ubinas sutiyuq rawramusqanrayku. Kay llaqtakunam kachkan uran suyupi, Moquegua hatun llaqtaman tupaqpi.
Kay Ubinas nina urqun kawsariyta qallaykamurqa 24 punchaw, inti raymi killa, 2023 watapi.
Kay kamachikuytam umalliqkuna churamunku punchawkunapa puririsqanman hina aswan achka achkampi kay nina urqu, ninata, rumiyuqkuna, uchpa, chaynallataq qusñintinta aswan aqtumusqan rayku.
Kay kamachikuyraykum achka ruwaykuna kanqa, tukillaman ruwaykuna, llaqtakunata ama ima llakikunapas hapinanpaq. Chaynatam twterpi Ejecutivo umalliqkuna willakamun.
Kay D.L. kamachikuymi 60 punchaw kanqa, kay kamachikuypa ukunpim kachkanku Ubinas nina urqupa muyuriqninpi llaqtakuna, Moquegua hatun llaqta taksa llaqtankunapas.
Kay llaqtakunam kachkan 1100 kms. Lima llaqtamanta uray suyunpi.
Kay Ubinas nina urqum kunan puni llapallan Perú suyupa urqunkunamanta aswan rawraq, kay urqum kachkan 5622 m.s.n.m. nisqa hanaypi.
Ichaqa manam kunankama llapa Perú suyu umalliqkuna willakamunkuraqchu mayqin llaqtakunamansi kay Ñakariy D.L. chayanqa chayta.
Tawa wata kawsarimusqanmanta pacham kay Ubillas nina urqu kaq patamanta kawsariramun, chaymi qallariyllanpiqa qillu ñakariylla karqa, kunanñataqmi tinrarunku paru ñakariyman.
Kay Ubinas nina urqupa muyuriqnimpim kachkan Ubinas, Yunga, Lloque, Chojata, Matalaqué, San Juan de Tarucani llaqtakuna.
Paykunam llapanpi 2200 runakuna wakpi llaqtayuqkuna. Kunan punim Ubinas nina urqupa aqtumusqan chayarunña Ubinas Matalaqué llaqtakunata, chaymi, umalliqkuna chaymanta llapa runata uywantinkunata astanqaku huk albergue Siraguaya sutiyuqman, ichaqa manam llapallan runakuna astakuyta munankuchu chay alberque paqway kaptin, lliwsi chaprakuna wiñarparin kay tawa wata wischusqa kasqanrayku, manas nillanku, ni ispanayuqpas kanchu. Chayraqmi kunan punchaw Ministra de Transportes rin chay ruwaykuna qawaq, paysi richkan uya tapakunata apastin, ama llaqtamasinchikuna unqurunankupaq, hinaspapas llaqta runakunawan, chaynallataq umalliqninkunawan rimanakuq, kuskanku llaqtapa allininpaq hamutanankupaq, kaysi kachkan 12 km. Kay nina urqupa karunchasqa.
Qillqaq: Ines Acosta
Revisión: Albino Benito