Kay kichkinakuymi hatun uma nanaypi churachkan Chile suyutawan Perú suyuta.
Chile suyupa carabinero nisqankunam; llaqtanman mana documentuyuq chayaq yaykuq runaunata, Perú suyunchikman tanqamuchkanku, chaymi siminta huqarin Tacna umalliq alcalde, Pascual Guisa, hinaspam pay nin:
Chile umalliq Boricmi “innombrable, hinaspapas irresponsable runa, imaynamá suyunpi indocumentado yaykuq runakunata suyunchikman tanqachimun” nispan . Kay rimasqan raykum Chile cancillería mañachkan Perú suyu embajadorta, imaynam kasqanta willakunanpaq.
Kay yaykuy runakunam yaqa 200, utaq 400 man wiñarin, paykunam mana chikachallanpas respetoyuqchu, rumiwan utaq makinpi kasqanwan, Perú policianchikta atipanku yaykumunankuta michakusqanrayku.
Kayraykum Perú suyu umalliq Dina Boluarte Perú suyupa sutinpi decretota hurquramun; ESTADO DE EMERGENCIAPI FRONTERATA churaspan.
Kay decretowanmi achka runakunapa derechonkuna sayan, decreto 60 punchawpi tukunankama.
Kay migrantekunam achka achkanpi Venezuela suyuyuq suyumanta, ichaqa kachkantaqmi Haytí, Colombia llaqtayuqkuna.
kamachikuqkunam, sapakamapa documentonta hawaspa allin kaptinqa chaskichkanku, indocumentadokunatañataqmi kutichichkanku Chile fronteraman.
Kay migrantekunam, Tacnapa parquenkunapi, kikllunkunapi karpakunata churarunku hinaspankum mana hawka puriyninkuta atipankuchu, chaymi Tacna umalliqkuna, llaqtantin siminkuta huqarichkanku, “llaqtaykuqa, hawka, sumaq kawsakuq llaqtam, manam kay puriqkunapa huchanpi hawka kayniyku puchukanmanchu nispanku.
Perú suyu policiata migrantekuna atiparusqanraykum ejército yanapaqnin lluqsinku fronterakunaman mana ni pipas indocumentado yaykumunankupaq kamachisqa, ichaqa tukuy nastinman atipamuchkanku, chaymi hatu hatun chaqwa kakuchkan.
Chilepa Ministra de interior, Carolina Tohám kay Tacna umalliq alcaldepa rimarisqanmanta nin:
Manam allinchu chayna rimariynin, manam yanapakunchu chikachallanpas kay una nanay allichayninpi nispan. Imaynatachá tukunqa kay social uma nanay, manam allinchu hamutayniypi kayna ruwayninku, llapallan llaqtam kusi kawsaypi yachakunanchik mana awqanapuspa, mana chiqninakuspa nitaq munasqankuta kamachinchikkunata huk lawman churaspa atipawananchikpaq.
Tukuyninpiqa, yaqa pachak Venezuelamanta hamuqkunayuq avionmi llaqtankuman kutipurqan.
Qillqaq: Ines Acosta
Qichwapi: Albino Benito