¿Imataq chay yaku hinaspa imaynatataq sasachawanchik?

Kay qipa punchawkunapiqa, chay Yaku ciclón nisqam suyunchikta sasachachkan, ayawanqu ñitichkan nortepi hinataq para lliw sierra nisqanpi. . Kay qillqasqapiqa imamantam kay fenómeno rimachkan chayta yachannaykipaqo willakuykunata apamuniku.

Qallariyninchikpi, ciclón nisqaqa mana normal nisqa puyukunap huñusqanmi, ancha utqaylla puriypi pisi wayra-parayuq chawpi muyuriqpi. Ciclones nisqakunaqa Norte Hemisferio nisqapi relojpa contranpi muyurinku, Urin Hemisferio nisqapitaq relojpa contranpi. Kimsa rikchaq ciclones nisqakunam kan: tropical depresión, tropical storm, huracán nisqankuna.

Rikch’ay: twitter @eljokerpe

Servicio Nacional de Meteorológico (Senamhi) nisqanman hinaqa Yaku sutichasqataq”mana organizasqa ciclón tropical nispam”. Chaymantapas, manañam wayra-paraman tikrakunmanchu nispa.

Ciclones nisqakunaqa mama quchapa yakun quñikuruptinmi paqarin, chay tikrakuynintaq achka parata ririchin. Chaymi, Pacífico nisqa yakukunaqa 25 gradomanta 28 gradokamam yapakurqa febrero killapi, chaymi chya Yaku nisqa sutichasqata  paqarichirqan. Ñam norte Perú suyupi chaypa sasachayninta qawanchikña: mayukuna huntaykusqanmanta, mayukuna yapakusqanrayku, sinchi paramusqanrayku, llaqtakuna yaku huntasqanrayku. Suyakunmi Perú suyupa uma llaqtanqa sapa metro cuadradopi 5 litro yaku paramunanta; Chaynallataqmi, Arequipahina sur alto pampakunapi llaqtakunapipas chawpi parayuqña, chaymi mana allinchu kay pachakunapi.

En español

¿Qué es Yaku y como nos afecta?

En los últimos días, el ciclón Yaku ha afectado a nuestro país, causando inundaciones en el norte y lluvias a lo largo de toda la sierra. En este artículo te traemos la información necesaria para entender de qué se trata este fenómeno.

Para comenzar, un ciclón es una concentración anormal de nubes que gira en torno a un centro de baja presión atmosférica a grandes velocidades. Los ciclones giran en sentido antihorario en el hemisferio norte y horario en el hemisferio sur. Existen tres categorías de ciclones: depresión tropical, Tormenta tropical y huracán.

Según el Servicio Nacional de Meteorología (Senamhi) ha descrito a Yaku como un “ciclón de características tropicales no organizado”. Además, ha descartado que este llegue a convertirse en un huracán.

Rikch’ay: Caputras de imagen de Tiktok – Chaclacayo 16 marzo

Los ciclones se originan cuando las aguas de un océano se calientan y esta variación causa lluvias abundantes. En este caso, las aguas del pacífico aumentaron de 25 a 28 grados en febrero, lo que dio origen a Yaku. Las consecuencias ya las vemos en ciudades del norte peruano: desborde de ríos por el aumento de caudal, lluvias intensas e inundación de ciudades. Se esperó que la capital peruana reciba precipitaciones de 5 litros de agua por metro cuadrado; de la misma forma, ciudades de la sierra sur como Arequipa ya presentan precipitaciones moderaras, que son anormales en esta época del año.

Qillqaq: Anthony J. Cárdenas

Qichwapi: Albino Benito.